فک رهن ملکی که به دلیل مهریه توقیف شده است

زمانی که زندگی زناشویی به بن‌بست می‌رسد و طرفین قصد طلاق از یکدیگر را دارند، اولین مسئله‌ای که به ذهن دو طرف خطور می‌کند، مسئله مهریه می‌باشد. در طلاق توافقی یا طلاقی که درخواست کننده آن یکی از طرفین می‌باشد تکلیف مهریه باید مشخص شود. باید مشخص شود که همه مهریه از جانب زوجه دریافت می‌شود یا بخشی از آن را بخشیده و مابقی آن را دریافت می‌کند. متأسفانه هنوز در خانواده‌های سنتی مهریه از اهمیت بالایی برخوردار است و گاهاً از سر چشم و هم چشمی مهریه‌های سنگینی از طرف خانواده دختر در نظر گرفته می‌شود. و هر زمان که درخواست کننده طلاق خانم و خانواده وی می‌باشند اولین اقدام آنان توقیف اموال آقا می‌باشد. چه بسا برخی خانواده‌ها به عمد مهریه‌های بالا و سنگینی برای دختر خود در نظر می‌گیرند تا باعث جلوگیری از فروپاشی زندگی خود شوند اما در آخر متوجه می‌شوند که فکر بیهوده‌ای کرده‌اند زیرا مهریه سنگین نیز باعث دوام زندگی فرزندشان نشده است. درست است که مهریه سنت پیامبر(ص) و در باور عموم پشتوانه یک خانم است اما نباید مهریه تبدیل به یک وسیله شود تا بتوانند در زمان بروز مشکل به آن متوسل شوند زیرا گاهی مهریه بالا هم باعث بقا و دوام زندگی نمی‌شود.

در اکثر عقود زناشویی عندالمطالبه بودن مهریه مورد تأکید خانواده دختر می‌باشد به  هیمن دلیل زمانی که روابط زناشویی با مشکل روبرو می‌شود خانم برای رسیدن به حق و حقوق خود به فکر توقیف و اموال آقا می‌افتد. اما برخی اوقات ادله و درخواست خانم مورد تائید قرار نگرفته و نمی‌تواند اموال و دارایی‌های همسر برای مهریه، فک رهن می‌شود. توقیف امول همسر در بحث مهریه دارای ضوابط و قوانین خاصی می‌باشد که در صورت دارا بودن این شرایط، اموال شوهر ضبط و توقیف می‌شود. اما گاهی اوقات اموالی شامل استثنائات می‌باشد و قابل توقیف از جانب خانم نمی‌باشد. مثلاُ اگر آقا خانه‌ای با متراژ پایین داشته و خود و هم همسرش در آن سکونت داشته باشند خانم نمی‌تواند جهت توقیف آن اقدام نماید. همچنین اتومبیل که اسباب معاش آقا می‌باشد و با از دست دادن آن دچار عسر می‌شود نیز قابل توقیف نمی‌باشد ودر صورت اقدام زوجه برای توقیف، فک رهن می‌شود.. اما گاهی اوقات آقا دو باب منزل مسکونی دارد و خانم جهت حصول به مهریه خود اقدام به توقیف هر دو منزل می‌نماید در صورتی که مبلغ کل واحد مسکونی بیشتر از مهریه خانم باشد، یکی از منازل بایت مهریه رفع توقیف شده و روی یکی از منازل دیگر اقدام قانونی اعمال می‌شود. البته در این حالت آقا می‌تواند مشخص نماید که کدام یک از منازل وی توقیف و کدام یک رفع توقیف شود. از طرفی هر اموالی که مربوط به آقا می‌باشد چنانچه با ادله قانونی ثابت نماید در صورت توقیف آن دچار سختی و عسر می‌شود قابل توقیف نمی‌باشد.

چه اموالی برای مهریه قابل توقیف می‌باشد

زمانی که خانم تصمیم به اجرای مهریه خود می‌گیرد باید به اداره اجرای ثبت مراجعه نماید و برای اموال مورد نظر توقیفی، درخواست جداگانه‌ای ارائه دهد. البته گاهی خانم به جهت اینکه به تمامی اموال همسر خود آگاهی پیدا کند باید درخواست خود را مبنی بر این که قصد دارد تمام اموال شوهر خود را استعلام نماید را به دادگاه ارائه دهد. زمانی که استعلام تمام دارایی همسر خود را گرفت می‌تواند به اداره اجرای ثبت برود و برای هرکدام جداگانه درخواست توقیف اموال بدهد. البته گاهی که آقا اموالی ندارد درآمد وی بررسی می‌شود و طبق درآمد وی به‌صورت اقساطی مهریه خانم پرداخت می‌شود. البته امروز طبق قانون جدید مهریه، بازداشت آقا در خصوص مهریه تا میزان 110 سکه بهار آزدی میسر می‌باشد. همه اموال منقول، غیرمنقول و همچنین مطالبات آقا درخصوص مهریه قابل توقیف می‌باشد اما اموالی که جزو ابزار کاری آقای می‌باشد قابل توقیف نیست مثل تلفن‌همراه.

گاهی اوقات برخی از آقایان با توجه به اینکه می‌دانندکه در هنگام طلاق و به اجرا گذاشتن مهریه، خانم می‌تواند اموال وی را توقیف و حکم آنها را به اجرا بگذارد، از همان ابتدای ازدواج اقدام به انتقال اموال و مستغلات خود به نام اقوام و نزدیکان خود می‌نماید و در زمانی که با همسر خود به مشکل برخورد می‌نماید، برای توقیف آنها خانم به مشکل برخورد خواهد کرد.

از چه طریقی می توان اموال زوج را توقیف و مهریه را دریافت کرد؟

اولین اقدام این است که زوجه باید به دفترخانه‌ای که ازدواجشان ثبت گردیده رفته و در خواست صدور اجراییه نماید. دفترخانه نیز یک نسخه از درخواست توقیف اموال خانم را برای آقا ارسال می‌نماید.  سپس دفترخانه زوجه را به اداره ثبت هدایت می‌نماید و همانطور که در مباحث قبل گفته شد خانم بر مبنای هر کدام از اموال آقای درخواست توقیف اموال جداگانه می‌دهد پس از ثبت درخواست زوجه، یک نسخه از این درخواست نیز برای آقا ارسال خواهد شد بعد از ارسال و بعد از بازگشت ابلاغ، عملیات توقیف اموال آغاز می‌شود. البته در این حالت امکان اینکه زن بتواند به اموال و مستغلات آقا دست پیدا نماید خیلی کم است زیرا از زمانی که به دادخواست خانم به آقا  ابلاغ  می‌شودتا زمانی که عملیات توقیف آغاز می‌شود زوج فرصت کافی دارد تا اموال خود را به نام دیگری زده و آنها را منتقل نماید. زوجه می‌تواند از طریق دادگاه اقدام به دریافت مهریه خود نماید. البته این زمانی اتفاق می‌افتد که اقدام توقیف اموال از طریق اداره ثبت به اتمام رسیده باشد و زوجه از این طریق نتوانسته باشد نتیجه ‌ای به دست آورده باشد. زوجه با دریافت گواهی از اداره ثبت و ارائه آن به دادگاه برای وصول مهریه اقدام می‌نماید.

اگر زوج تردد زیادی به خارج از کشور دارد بهتر است زوجه از طریق اداره ثبت اقدام نماید زیرا برای اینکه وی را ممنوع‌الخروج نماید از طریق توقیف اموال می‌تواند این اقدام را انجام دهد. زوجه بدون داشتن گواهی از اداره ثبت نمی‌تواند از طریق دفاتر خدمات قضایی برای توقیف اموال زوج و دریافت مهریه اقدام نماید. زیرا همانطور که گفته شد اولین اقدام برای توقیف اموال اداره ثبت می‌باشد و اداره ثبت درخواست زوجه را به آخرین آدرسی که زوجه در اختیار دارد ارسال می‌کند. زوجه با در دست داشتن اجراییه و رسید ابلاغ به زوج، به همراه مدارک شناسایی خود نظیر شناسنامه و کارت ملی و سند ازدواج، اقدام به تشکیل پرونده اجرایی می‌کند و یک نسخه از این اقدام نیز برای زوج ارسال خواهد شد. به زوج یک مهلت محدود (معمولا ۱۰ روز) داده می‌شود تا به پرداخت مهریه و یا معرفی اموال به مراجع ذیصلاح خود اقدام نماید و چنانچه در مدت مقرر شده زوج نتواند نسبت به پرداخت مهریه و یا معرفی اموال خود اقدام نماید، زوجه می‌تواند اموال زوج را توقیف نماید. هزینه اجرای مهریه و توقیف اموال بابت مهریه معمولا یک بیستم مهریه می‌باشد.

چگونه می‌توان برای فک رهن ملک بابت مهریه وکیل اختیار نمود ؟

بهتر است برای جلوگیری از هزینه‌های احتمالی از وکیل متخصصی که تخصص کافی در فک رهن دارد کمک گرفت زیرا مباحث حقوقی هر کدام از پیچیدگی‌های خاصی برخوردار می‌باشند. اگر وکیلی که برای امر فک رهن انتخاب می‌شود تخصص لازم را نداشته باشد احتمال به بار آمدن خسارات جبران‌ناپذیر زیادی خواهد شد.

زمانی زوجه می‌تواند ملک در رهن بانک را به بابت مهریه توقیف نماید که اولاً بانک این اجازه را به وی بدهد و یا زوجه با پرداختی بدهی‌های اقساط باقی مانده از زوج،  ملک در رهن را به مزایده گذاشته و یا آن را بابت مهریه از آن خود نماید. حال این کار باید به فردی آگاه که تخصص و دانش کافی در این زمینه را دارد سپرده شود. بهترین وکلا کسانی هستند برای دعاوی ملک در رهن از تخصص بالایی برخوردار باشند. البته این وکلا از طرف دادستانی مشخص و تائید می‌شوند و باید شرایط ویژه‌ه‌ای داشته باشند که عبارت است از:

• رزومه این وکلا باید مورد بررسی وکلا قرار بگیرد.
• قیمت حق‌الزحمه پیشنهادی این وکلا باید به اطلاع دادستانی رسانده شود.
• پیشنهاداتی که وکلا از روند انجام پرونده دارند بررسی می‌شود.
• امتیاز این وکلا نسبت به کاربران دیگر مورد بررسی قرار می‌گیرد.

چگونه برای مهریه ملک را فک رهن نماییم؟

زمانی که صاحب مال و یا سازنده ملکی اقدام به گرفتن وام از بانک می‌نماید در واقع ملک خود را در گرو و رهن بانک قرار می‌دهد. اما هر زمان قصد فروش آن را داشته باشد باید با بانک مربوطه تسویه نموده و ملک خود را از رهن بانک خارج کند یا به قولی باید فک رهن نماید. تا زمانی که با بانک تسویه نشود ملک همچنان در رهن بانک خواهد ماند و معامله ملک صرفاً بصورت قولنامه‌ای می‌تواند صورت بپذیرد. اگر زوج دارای اموالی نظیر ماشین، آپارتمان، زمین، باغ، ویلا و…. بوده و هر کدام از اینها در رهن بود، زوجه برای دریافت مهریه خود باید برای  هر کدام از اینها درخواست فک رهن نماید. یعنی از حالت رهن خارج نماید. فک رهن از راه‌های مختلفی انجام می‌پذیرد:

۱)- گاهی اوقات راهن برای فک رهن مبلغ رهن را پرداخت می‌نماید.

۲)- گاهی شخص یا موسسه‌ای که به راهن وام داده است از مبلغ وام خود نسبت به وی چشم‌پوشی می‌نماید.

۳)- و گاهی اوقات وام دهنده از بخش اعظم اموال صرفنظر می‌کند.

گاهی مالک ملک خود را در رهن گذاشته است اما باز با یک مبایعه‌نامه عادی بایت مهریه آن را به زوجه واگذار می‌کند و تعهد می‌کند تا هنگام تنظیم سند ملک را از حالت رهن خارج کند اما در زمان مقرر موفق به این کار نمی‌شود، در اینجا زوجه از عدم فک متوجه ضرر می‌شود که می‌تواند اقدام به فک رهن نماید.

به طور کلی تمامی اموال زوج چه منقول و چه غیرمنقول اگر در رهن و یا گرو باشد، در زمان اقدام زوجه جهت مهریه قابل فک رهن می‌باشد.

رفع توقیف ملک مسکونی بابت مهریه

با افزایش آمار اختلافات زوجین آمار طلاق رو به افزایش است و خانم‌ها بیش از پیش مهریه خود را به اجرا می‌گذارند. در نتیجه اموال آقایان هم بیش از پیش توقیف می‌شود. گاهی اوقات دادگاه به اشتباه و بدون استعلام دقیق از اموال آقایان حکم به توقیف آنها می‌دهند که در اینجا آقایان می‌توانند برای رفع توقیف اموال خود اقدام نموده و با ارائه مستندات ملک خود و بر اساس قوانین به دادگاه ثابت نماید که اموال و ملک او قابل توقیف نمی‌باشد. اولین اقدامی که زوجه برای توقیف اموال زوج انجام می‌دهد، توقیف ملک مسکونی آقا می‌باشد. اما اگر آقا یک خانه بیشتر نداشته باشد و در آن ساکن می‌باشد، می‌تواند با ارائه اسناد و مستندات به دادگاه، ثابت کند که ملک وی قابل توقیف نمی‌باشد و آن را رفع توقیف نماید. گاهی اوقات نیز آقا بابت رهن و اجاره خانه مبلغی را پرداخت نموده است و زوجه برای دریافت مهریه خود پول پیش پرداخت منزل را توقیف می‌کند و معمولاً اقایان به این‌کار اعتراض می کنند. زوج حق دارد برای رفع توقیف ودیعه ملک مسکونی خود درخواست رفع توقیف ملک را به دادگاه ارائه دهد. روند رفع توقیف پیش پرداخت ملک مسکونی از طریق اداره ثبت انجام می‌گیرد. البته توقیف اموال از جمله ملک مسکونی از جانب زوجه مراحل سختی دارد پس بهتر است زوجه بر روی اموالی تمرکز نماید که از توقیف آن مطمئن باشد زیرا با ارائه سند و مدارک زوج براحتی می‌تواند آنها را رفع توقیف نماید. البته متن اعتراض‌نامه زوج در خصوص رفع توقیف ملک مسکونی باید معتبر و تکمیل  شده باشد تا به عنوان سند مبنا قرار بگیرد.

 نتیجه:

زمانی که اموال زوج اعم از منقول و غیرمنقول توقیف می‌شود تا زمان رفع توقیف زوج مالک اموال خود نمی‌باشد و اجازه هیچ معامله‌ای بر روی آنها را ندارد. با درخواست و اعتراض به رفع توقیف آنها و ارائه مدارک قانونی می‌تواند مالک اموال خود شود. ثبت توقیف در اداره ثبت، اجرای احکام داداگاه‌ها و یا در مراجع قضایی دیگر صورت می‌گیرد و رفع توقیف اموال نیز از همین مراجع انجام می‌پذیرد. گاهی اوقات مرجع قضایی که دستور توقیف ملک یا اموالی را صادر نموده پس از دریافت مستندات قانونی از جانب مالک، خود نیز اموال مورد نظر را رفع توقیف می‌نماید. برای رفع توقیف ملک مسکونی باید دادخواست تنظیم شود. اطلاعات شخصی درخواست کننده رفع توقیف، نام و نام خانوادگی وکیلی که پیگیر این امر ، نام و نام خانوادگی شخصی که ملک به نفع توقیف گردیده، لایحه رفع توقیف ملک به تعدا افراد خوانده، و در آخر مدارک و مستندات مبنی بر اثبات مالک بر رفع توقف نیز باید در دادخواست تنظیمی آورده شود. مواد 19 و 20 قانون در مورد محکومیت‌های مالی بیان می‌دارد که چنانچه مال توقیف شده از مستثنیات دین باشد، مالک می‌تواند با مراجعه به دادگاه و ارائه لایحه رفع توقیف ملک مسکونی خود تقاصای رفع توقیف ملک خود را بنماید. در اینصورت دادگاه پس از بررسی‌های لازم در صورتی که حق با مالک باشد دستور رفع توقیف ملک را صادر می‌نماید.