همه انسانها تا یک سن مشخصی توان کار کردن و کسب درآمد دارند اما با رسیدن به سن کهنسالی رفته رفته پیر شده و توان کاری خود را از دست خواهند داد اما در این سن افراد چگونه باید ارتزاق نمایند؟. تنها راه عبور از این راه بیمه تأمین اجتماعی است. بیمه تأمین اجتماعی از همان روز اول برای کارگر از اهمیت ویژهای برخوردار است زیرا در زمان کهولت و زمان بازنشستگی میتوانند از مزایای آن بهرهمند گردد. بیمه در کشور ما دامنه وسیعی از صنایع و منابع تولیدی را در بر میگیرد. بیمه در ایران قدمت 50 ساله دارد و به قدری مهم است که گاهی با عدم رعایت آن از جانب کارفرمایان، واحد تولیدی و صنعتی آنها تعطیل میشود. امروزه با پیشرفت صنعت و احداث کارخانههای صنعتی، طیف وسیعی از افراد تحت پوشش بیمه قرار گرفتهاند. اما از زمانی که قانون بیمه به تصویب رسیده (سال 1354) و قوانین آن اجرایی شد همواره مشکلات خاصی پیش روی این صنعت وجود داشته و کارگران و کارفرمایان در مسائل مختلف بیمه با یکدیگر دچار اختلاف شده اند. گاهی این مشکلات به دلیل ناآگاهی کارکنان شعب بیمه در توجیه و راهنمایی کارفرمایان میباشد زیرا برخی اوقات یک موضوع چندین راهکار دارد که کارکنان شعب نمیدانند کدام یک را باید در مورد مشکل کارفرما اعمال نمایند. از طرفی مهمترین وظیفهای که در قانون کار برای کارفرما تعریف شده است بیمه کارگران میباشد. کارفرما میتواند شخص حقیقی و یا شخص حقوقی باشد اما در هر صورت موظف به بیمه نمودن کارگر و پرداخت حق بیمه وی میباشد در غیر اینصورت مورد تعقیب کیفری و پرداخت چندین برابر حق بیمه خواهد شد. اگر کارفرمایی بدون پرداخت حق بیمه کارگری را به خدمت بگیرد ضمانت اجرایی دارد. بسته به شکایتی که کارگر از کارفرما جهت بیمه نشدن تنظیم میکند، مرجع قضایی متفاوت است. یک کارگر در واقع نیرو و توان کاری خود را در اختیار کارفرما قرار میدهد و کارفرما مکلف است در قبال آن یکسری تعهداتی را انجام دهد تمامی این تکالیف در قانون کار تعریف شده است.
قبل از توسعه کسب و کار مشاغل تقریباً انفرادی بود و هر فردی کارگر و کارفرمای خودش بود اما امروزه با توسعه کسب و کار نیاز افراد به یکدیگر بیشتر شده و باید با یکدیگر همکاری داشته باشند و مشاغل دیگر از حالت تخصصی و انفرادی خارج شده است. در این راه افرادی که دارای دانش و مهارتی هستند با دیگران وارد همکاری شده تا دانش خود را به دیگران انتقال بدهند در این اینجا زیادی وارد مجموعه کار میشوند و رابطه کارگر و کارفرمایی صورت میگیرد. افراد صاحب برند و صاحب کارخانه معمولاً کارفرما و افراد متخصص و صاحب تبحر کارگر خوانده میشوند و به استخدام کارفرما درمیآیند. حال در ابتدای شکلگیری این همکاری وظایف هر طرف از قبل مشخص شده و هر کدام موظف به انجام تعهدات خویش میباشند و اگر هرکدام از طرفین به تعهدات خویش پایبند نباشند، طرف دیگر میتواند در مراجع قانونی رسیدگی کننده به دعوای کارگر وکارفرما، حق خویش را مطالبه نماید.
نحوه شکایت از کارفرما جهت بیمه و حقوق
همانطور که میدانیم ممکن است کارگر به دلایل مختلفی از کارفرمای خود شکایت نماید اما عموماً این شکایتها به دلیل دستمزد کارگر میباشد که با توجه به نوع شکایت، مراجع مختلف، صالح به رسیدگی هستند. در مرحله شکایت از کارفرما دو طرف دعوت به صلح و سازش میشوند اما در صورتی که توافقی صورت نگیرد به طرق مختلف دیگری رسیدگی میشود. در روند شکایت کارگر از کارفرما، اگر شکایت کارگر مربوط به سنوات، عیدی و موارد این چنینی باشد رسیدگی به شکایت از کارفرما در حوزه اختیار ادارات کار میباشد. اما زمانی که شکایت از کارفرما دارای جنبه کیفری باشد و باعث بوجود آسیب جسمی یا حیثیتی شود از طریق دادسرا باید پیگیری شود. در حال حاضر به جهت جلوگیری حجم گسترده شکایت از کارفرما در مسائل مختلف، ثبت دادخواست به صورت الکترونیکی انجام میپذیرد در این حالت متقاضی باید آدرس و مشخصات کارفرما به همراه مستندات و مدارک خویش را به صورت اسکن شده در فرم الکترونیکی درخواستی به ثبت برساند.
هر قراردادی که بین کارگر وکارفرما منعقد میشود دارای قوانین و توافقاتی میباشد که طرفین بعد از انعقاد موظف به انجام هستند. از مهمترین مواردی که در قرارداد قید میشود میزان دستمزد و حقوق کارگر میباشد. اما در برخی از گارگاهها، با وجود اینکه در قرارداد حقالزحمه کارگر توافق شده اما متأسفانه کارفرما از پرداخت آن شانه خالی میکند در اینجا شکایت از کارفرما جهت حقوق و معوقات مراحل و مرجع رسیدگی خاصی دارد. همانطور که گفتیم قانون در مورد حقوق کارگر تعیین تکلیف نموده و کارفرما را موظف نموده تا بر طبق قانون کار حقوق کارگر را پرداخت نماید. مطابق ماده ۱ قانون کار کلیه کارفرمایان موظف به رعایت این ماده قانون هستند. ماده ۲ همین قانون(کار) بیان میدارد: کسی که در مقابل از کارفرما حقالسعی دریافت میکند کارگر محسوب میشود. برای شکایت از کارفرما جهت حقوق، بایستی به سامانه کار مراجعه و پوشه خدمات را انتخاب سپس پوشه ثبت دادخواست را انتخاب و دادخواست خود را در آنجا ثبت نماییم که اداره کار شهرستان و استان محل اشتغال به آن رسیدگی مینمایند. کارفرما ملزم به پرداخت حقوق کارگر میباشد حتی اگر قرارداد فیمابین آنها شفاهی باشد. برخی از کارفرمایان به دلیل اینکه قرارداد آنها شفاهی بوده و یا به علت تورم و کمبود بودجه، از پرداخت حقوق کارگر خود خودداری میکنند در اینجا کارگر میتواند بابت حقوق خود به شکایت از کارفرما جهت حقوق خود اقدام نماید. در خصوص امور مربوط به شکایت از کارفرما بابت حقوق، بیمه، سنوات و…..هیات تشخیص و هیات حل اختلاف اداره کار محل اشتغال موظف به پیگیری این مسائل هستند اما حوادث اتفاق افتاده برای کارگر در دادسرا قابل پیگیری میباشد.
مکان و مهلت شکایت از کارفرما جهت بیمه، سنوات و عیدی کجا و به چه نحو است؟
کارگران مهمترین رکن در به حرکت درآوردن چرخه اقتصادی کشور هستند اما متأسفانه هستند کارفرمایانی که در حق این قشر زحمتکش ظلم نموده و با عدم پرداخت حقالزحمه قانونی آنها باعث نارضایتی آنها میشوند. تنها راه ثبت شکایت از کارفرما سامانه اداره کار میباشد. کارگری که حق قانونی خود را دریافت نمیکند و از طرف کارفرما مورد ضرر و ظلم قرار میگیرد، قانون وی را مجاز به درخواست و ثبت شکایت نموده است. کارگر باید دادخواست خود ر ا تنظیم و سپس آن را به ثبت برساند. در شکایت از کارفرما ، باید دقیقاً مطالبات کارگر ذکر شود این مطالبات عموماً شامل حقوق، بیمه، سنوات و اضافه کاری میباشد. البته برخی مطالبات را نمیتوان در یک دادخواست تنظیم کرد بهطور مثال کارگری که بایت اخراج غیرقانونی دادخواستی را تنظیم نموده، نمیتواند در همین دادخواست برگشت به کار و یا حقوق، بیمه و یا سنوات خود را یادآور شود زیرا بازگشت به کار دیگر شامل سنوات نمیشود و یا برعکس اگر دادخواست سنوات را تنظیم نموده باشد دیگر نمیتواند بازگشت به کار را درخواست داشته باشد در هر کدام از این حالات متقاضی باید حتماً مدارک و مستندات خویش را نیز ضمیمه نماید. پس از اینکه متقاضی دادخواست خود را در سامانه اداره کار ثبت نمود زمان رسیدگی به متقاضی شکایت کننده ابلاغ میگردد که معمولاً از طریق پیامک میباشد به طور همزمان به کارفرما نیز ابلاغ میشود مهمترین نکته در شکایت از کارفرما توسط کارگر این است که زمانی که کارفرما ابلاغ را دریافت نمود باید وی نیز در سامانه اداره کار ثبتنام نماید در غیر اینصورت به صحبتهای وی در مراجع رسیدگی کننده ترتیب اثر داده نخواهد شد. متقاضی شکایت از کارفرما باید در زمان تعیین شده در محل مورد نظر حضور پیدا نماید.
مدت زمان شکایت از کارفرما بستگی به موضوع شکایت دارد. قانون برای برخی شکایات از کارفرما مهلت مشخصی را تعیین نموده است. بنابراین اگر کارگری خارج از این زمان مطالباتی را درخواست نماید هیات صالح رسیدگی کننده به درخواست وی رسیدگی نخواهند کرد. البته شکایت از کارفرما بابت حقوق و دستمزد مهلت و زمان مشخصی ندارد و کارگر هر زمان بخواهد میتواند اقدام به شکایت نماید اما اگر از درخواست و شکایت از کارفرما بابت حقوق زمان زیادی بگذرد اثبات آن دشوار خواهد شد چرا که ارزش پول کم میشود پس بهتر است شکایت از کارفرما بابت حقوق هرچه زودتر تنظیم و درخواست ثبت گردد.
همانطور که گفته شد بیمه حق کارگر است و کارفرما موظف است از بدو شروع کارگر را بیمه نماید اگر به هر دلیلی کارفرما از این امر سرباز زند کارگر میتواند از کارفرما شکایت نماید البته شکایت از کارفرما بابت بیمه نیز زمان مشخص و مهلت مشخصی ندارد و کارگر در هر زمان میتواند شکایت خود را تنظیم نماید. و برای واریز نکردن حق بیمه کارفرما مستند داشته باشد.
عیدی مبلغی است که معمولاً کارفرما پایان هر سال ملزم پرداخت به کارگر میباشد و این شامل کسانی که مشمول قانون کار هستند اعم از تمام وقت، پاره وقت، موقت و ساعتی میشود که این مبلغ شامل دو ماه پایه حقوق است. حتی اگر کارگر یک ماه برای کارفرما کار کرده باشد کارفرما ملزم به پرداخت دو ماه پایه حقوق کارگر به عنوان عیدی میباشد. باید یادآور شد که عیدی نیز همچون حقوق و بیمه مشمول مرور زمان نمیشود و در صورت گذشت مدت زیادی نیز کارگر میتواند بابت عدم پرداخت از جانب کارفرما، شکایت از کارفرما را تنظیم و ثبت نماید.
مراجعه وکیل جهت شکایت از کارفرما به دلیل عدم پرداخت حق بیمه
برخی اوقات کارفرمایان حق بیمه کارگر و کارمند خود را پرداخت نمینمایند و کارگر مجبور میشود تا برای احقاق حق خود دست به شکایت بزند. قانون کار به قدری پیچیده است که اگر کارگر اطلاعات کافی از آن نداشته باشد امکان دارد به تمام حق خود نرسد بنابراین بهتر است در این راه از مشاورین و وکلایی که آگاهی لازم در این موضوع دارند، کمک گرفته شود. برخی از وکلایی که در اداره کار مستقر هستند میتوانند به راحتی و به صورت رایگان ارباب رجوع را راهنمایی کنند. این وکلا به خوبی به قوانین و تبصرهها آشنایی کامل داشته و دارای سوابق کاری خوبی نیز هستند که به راحتی حقوق کارگر را احیا خواهند کرد. برخی از شرایطی که یک وکیل در مورد پیگیری شکایت از کارفرما جهت بیمه باید دارا باشد را میتوان بدین ترتیب بیان کرد:
- برای انتخاب وکیل بابد به تواناییهای او اطمینان کافی داشته باشیم.
- وکیل مجرب باید در مورد اموری که به وی سپرده میشود آموزشهای کافی را دیده باشد و کاملاً بر آنها مسلط باشد.
- در انتخاب وکیل نباید جنسیت مهم باشد زیرا ملاک و معیار اصلی نمیباشد.
- وکیل خوب باید از بین کاربران خود بیشترین و بهترین امتیاز را کسب نموده باشد.
- حقالزحمه وی نسبت به دیگر همکاران وی باید متعادلتر و منصفانهتر باشد.
- وکیل خوب باید رزومه قوی و پرباری داشته باشد.
قابل ذکر است که مراجعه به وکیل جهت شکایت از کارفرما محدودیت زمانی ندارد و حتی پس از گذشت چند سال نیز قابل پیگیری میباشد. اما اقدام به موقع جهت شکایت از کارفرما باعث میشود که همه شواهد و مستندات موجود باشد. یکی از محاسن مراجعه به وکیل جهت شکایت از کارفرما این است که چون وکیل از روند اینچنینی آگاه است باعث میشودکه سریعتر شکایت پیش برود و تمام راه حلهای رسیدن به حقوق کارگر را به خوبی میداند. وکیل به تمام حق و حقوق بین کارگر و کارفرما واقف میباشد و میداند بر اساس قانون کارگر باید به حق خود برسد.
مزایای مراجعه به وکیل جهت شکایت از کارفرما
همانطور که گفته شد برای اینکه کارگر بتواند حق و حقوق خود را از کارفرما بگیرد بهترین کار وکیل اختیار کردن است زیرا وکیل به تمام قوانین کار و کارفرما آگاه میباشد و سریعتر پرونده را به سرانجام میرساند. در اختیار گرفتن وکیل مزایایی دارد که عبارتند از:
- زمانی که وکیل پیگیر شکایت از کارفرما توسط کارگر است، دیگر نیازی نیست که در تمام مراحل شاکی (کارگر) به همراه وکیل حضور داشته باشد.
- با توجه به اینکه وکیل به تمامی قوانین و مفاد و تبصرههای مربوط به قانون بین کارگر و کارفرما واقف می باشد به خوبی میتواند از حقوق یک کارگر دفاع نماید.
- با توجه به اینکه وکیل به تمام قوانین مسلط میباشد میتواند به راحتی و در کمترین زمان پیگیر حق و حقوق کارگر باشد. زیرا پیگیری شخصی توسط کارگر روند طولانیتری خواهد داشت.
قوانین و اختلافات کارگر با کارفرما گاهی اوقات از پیچیدگیهای برخوردار است به همین دلیل برای طی این مسیر دشوار بهتر است از وکیلی که کاملاً به قوانین کار وارد است کمک گرفته شود.
شرایط و مراحل شکایت کارگر از کارفرما جهت بیمه
برای شکایت کارگر از کارفرما جهت بیمه باید کارگر یکسری شرایط را دارا باشد. کارگر باید اوارق هویتی شخصی خود و مدارکی که مربوط به بیمه خود میباشد را کپی کرده و به همراه داشته باشد. متأسفانه یکی از علتهایی که باعث میشود شکایت کارگر از کارفرما جهت بیمه پیگیری نشده و به نتیجه نرسد این است که مستندات و دلایل کافی قانونی برای ادعای خود ندارند. برای شکایت کارگر از کارفرما جهت بیمه باید با کمک مستندات و مدارک موجود این ادعا ثابت شود. صرفاً زبانی و شفاهی شکایت کارگز ار کارفرما جهت بیمه قابل پیگیری نمیباشد.
مراحل شکایت کارگر از کارفرما جهت بیمه مراحلی دارد که به آن پرداخته میشود:
- برای شکایت کارگر از کارفرما به سبب بیمه باید کارگر تمام شواهد و مدارک خود که مربوط به شکایت میباشد را جمعآوری نماید.
- پس از جمعآوری مدارک کارگر باید به اداره بیمه مراجعه و مدارک خود را تحویل دهد پس از تحویل مدارک، کارشناسان مربوطه مدارک کارگر را بررسی مینمایند و برای شکایت کارگر از کارفرما جهت بیمه فرمی به وی داده میشود و وی باید شکایت خود را در آن به ثبت برساند.
- بعد از ارائه مدارک و ثبت فرم شکایت از کارفرما، کارگر باید چند شاهد داشته باشد تا ثابت نماید کارفرمای حق و حقوق و بیمه او را پرداخت نمیکند که معمولاً این شاهدان، همکاران کارگر در محیط کار میباشند که کاملاً کارفرما را میشناسند.
- پس از ارائه مستندات و مدارک مورد نیاز و معرفی شاهدان توسط شاکی جهت شکایت از کارفرما به اداره بیمه، این اداره یک شکایتنامه با این مضمون که کارگر بابت حقوق و بیمه خود از کارفرما شکایت دارد را تنظیم نموده و به دادگاه ارسال خواهد نمود. پس از بررسی همه جانبه دادگاه، کارگر میتواند حق و حقوق خود را از کارفرما بگیرد.
معرفی مراجع جهت شکایت از کارفرما
زمانی که توافقات بین کارگر و کارفرما به درستی انجام نمیشود مشکلات طرفین بروز نموده و در نهایت کارشان به شکایت کشیده میشود. به صورت عمومی زمانی کارگر و کارفرما به مشکل برخورد میکنند به مراجع ذیصلاحی که در ادارات بیمه مستقر هستند مراجعه نموده و به مشکلاتشان رسیدگی میشود. اما یک سؤال پیش میآید که چنانچه کارفرما از کارگر خود شکایت داشته باشد به چه مرجعی باید مراجعه نماید؟ طبق ماده 157 قانون کار، چنانچه اختلافی بین کارفرما و کارگر، نیروی پیمانی و یا نیروی آموزشی بهوجود آید در مرحله اول از طریق سازش مستقیم بین آنها و یا نمایندگان آنها در شورای اسلامی کار سعی میشود تا مشکل ایجاد شده حل شود. اما اگر در این مرحله سازشی صورت نگیرد از طریق هیاتهای تشخیص و سپس هیاتهای حل اختلاف به مشکل آنها رسیدگی شده و اختلاف آنها برطرف خواهد شد. باید توجه نمود که اختلاف بین کارگر و کارفرما در مرجع بدوی و تجدیدنظر قابل پیگیری و حل می باشد. اگر مشکلات طرفین (کارگر و کارفرما) با صلح و سازش برطرف نشود، اولین جلسه رسیدگی بعد از این مرحله، در هیات تشخیص تشکیل میشود. این هیات شامل سه نفر میباشد. ریاست این جلسه با وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی میباشد اما تصمیم نهایی با اکثریت آراء میباشد. چنانچه در این مرحله بدوی اختلاف میان کارگر و کارفرما حل نگردید هیات اختلاف موظف به پیگیری و حل اختلاف طرفین میشود. اعضای هیات حل اختلاف توسط 7 نفر به رسمیت شناخته میشود زمانی که در این جلسه اختلافات مورد بررسی قرا میگیرد تصمیم نهایی و اتخاذ شده توسط این هیات باید به موافقت ۵ نفر ار اعضای هیات برسد. ریاست این جلسه.(حل اختلاف) با رئیس کل تعاون و رفاه اجتماعی می باشد چنانچه ایشان حضور نداشته باشد ریاست این جلسه با نماینده وی میباشد.
رسیدگی به مشکلات شکایت کارگر از کارفرما دارای مشکلات خاص خود میباشد از جمله دعوایی که به خوانده اعلام میشود شاید مورد اعتراض وی واقع گردد به همین دلیل قبل از طرح دعوا بهتر است از وکلای با تجربه اداره کار کمک گرفته شود زیرا آنها در مسائل اینچنینی تجربه کافی را داشته و از بروز مشکلات در روند رسیدگی جلوگیری بهعمل میآورند.
طرح شکایت از کارفرما در نبود قرارداد کار
در شرایط فعلی که تعداد فارغالتحصیلان زیاد و بازار اشتغال برای آنان کم میباشد، امکان به کار گرفتن آنها جهت کار و عقد قرارداد وجود ندارد. به همین دلیل برخی از کارفرمایان عدم قرارداد با کارگر را دستاویزی قرار میدهند تا هرزمان که خواستند با ایشان قطع همکاری نمایند در این حالت کارفرما نیز هیچ مسئولیتی نخواهد داشت. در مواردی که قرارداد کاری بین کارگر و کارفرما وجود دارد برای احقاق حق کارگر، وی میتواند با ارائه قرارداد به مراجع ذیصلاح طرح دعوا نماید. اما عدم داشتن قرارداد باعث از بین رفتن حق و حقوق کارگر نمیشود. ثابت کردن روابط کارگری و کارفرمایی نمیتواند منوط به داشتن قرارداد باشد بلکه ادعای کارگر، شخص شاهد و حتی فیش حقوقی میتواند ادعای کارگر را ثابت نماید. از نظر ماده ۲ قانون کار، کارگر شخصی است که که در برابر کار خود از کارفرما مزد و حقوق میگیرد. تمامی مدیرانی که مسئولیت کارگاه یا محل اشتغال را برعهده دارند کارفرما نامیده میشوند اگر نماینده کارفرما خارج از اختیارات خود تعهدی به کارگر بدهد و کارفرما آن را نپذیرد در قبال کارفرما ضامن میباشد. طبق قانون کار روابط کارگر و کارفرما دارای دو خصوصیت میباشد یا روابطشان بر مبنای دستور است و یا بر مبنای مزد. حال برای اینکه روابط کارگر و کارفرمایی بهوجود بیاید باید هر دو مورد به عنوان رکن اصلی کاری بین طرفین تحقق یابد و عدم وجود این دو رکن و یا نقص در آنها باعث از بین رفتن روابط کارگر و کارفرما میشود. عدم قرارداد بین کارگر و کارفرما باعث شکست کارفرما در دعواهای مالی میگردد و این میتواند عواقب جبرانناپذیری مالی برای کارفرما دشته باشد. با عدم وجود قرارداد بین طرفین، شروع و پایان همکاری کارگر و کارفرما مشخص نبوده و هیچ جزئیاتی بابت همکاری طرفین در دست نمیباشد. در شکایت از کارفرما زمانی که قراردادی وجود ندارد، رابطه کاری بین کارگر و کارفرما باید محرز و مسلم شود پس از اینکه برای هیات تشخیص ثابت شد که رابطه کارگری وکارفرمایی وجود داشته پس از بررسی و مستندات صدور رای مینماید. این رای پس از صدور تا 15 روز در شورای حل اختلاف قابل تجدیدنظر و بعد از این تاریخ قطعی و لازمالاجرا میگردد. اگر در شکایت از کارفرما، کارگر نسبت به رای صادر شده معترض باشد، تا ۳ ماه پس از ابلاغ هیات تشخیص میتواند دادخواست شکایت از کارفرما را به دیوان عدالت اداری ارائه نماید. زمانی که دیوان در این مورد رای صادر نماید قطعی و غیرقابل تغییر میباشد.
نتیجه:
با پیشرفت تکنولوژی و گسترش کسب و کار مشکلات بوجود آمده در این مسیر نیز بغرنجتر شده است. چنانچه قوانین به روز نشده و بر حسب این مشکلات تنظیم نشود طبیعتاً مشکلاتی را بوجود خواهد آورد. برخی از قوانین مربوط به زمانی بوده که یکسری مراوادت و شرایط کاری وجود داشته که آنها منسوخ شدهاند چون در هیچ جایی کاربرد ندارند. فیالواقع یکی از بزرگترین مشکلات موجود بین کارگر و کارفرما، پرداخت نکردن حق بیمه کارگر توسط کارفرما میباشد که پروندههای سنگینی در اداره کار به جهت همین مشکل در حال رسیدگی میباشد. زیرا پرداخت نکردن حق بیمه کارگر، باعث میشود که در زمان بازنشستگی، کارگر با مشکلات عدیدهای روبرو شده و هیچ مزایایی نداشته باشد. قابل ذکر است که هر کارگری در بدو شروع کار، خود بخود بیمه شده و از مزایای بیمه تأمین اجتماعی بهرهمند خواهد شد حال چه کارفرما حق بیمه وی را پرداخت نکند و چه پرداخت نکند زیرا در اینصورت سازمان تأمین اجتماعی از کارفرما وصول خواهد کرد. علاوه بر وصول از کارفرما وی تحت شکایت کیفری نیز قرار خواهد گرفت.